Trauma ‘netwerken’
Ik moet zeggen dat ik in eerste instantie een beetje sceptisch stond tegenover het idee van Hannelore. Zij beweerde dat alle herinneringen liggen opgeslagen in de hersenen en dat deze in getraumatiseerde cliënten vaak worden onderdrukt, waardoor er soms zelfs geen bewuste herinnering is. Voor mij klonk dat iets teveel als Freud. In feite had Freud voor mij al een beetje afgedaan. Tijdens mijn opleiding leek hij immers lijnrecht tegenover de ‘state of the art’ van de neurowetenschappen te staan. Zelfs toen Hannelore mij voor de eerste keer de plaatjes liet zien waarbij je kon zien dat de connectie vanuit bepaalde plaatsten in de temporale cortex naar andere gebieden was verminderd ten op zichte van de norm [bij een getraumatiseerde cliënt], was ik toch niet helemaal overtuigd. Ik had het idee dat zo’n gebied ook in meerdere functies was betrokken dan emoties/herinneringen alleen en dat dit dus niet persé de reden hoefde te zijn. Nu ik dieper in de materie ben betrokken en meer de samenhang met de andere netwerken zie, ervaar ik zelf ook de mogelijkheid dat het eventueel om onderdrukte herinneringen gaat. Wat me mede heeft overtuigd is het werk van Prof. Bessel van der Kolk waarin hij neurofeedback in trauma heeft onderzocht en tot eenzelfde conclusie komt.
De praktijk is echter nog steeds de beste leermeester (The proof is in the pudding). De cliënten die ik tot nu toe mocht behandelen gingen dmv. de neurotherapie vaak door een verdrietige fase (rouwproces). Zo zag ik bijvoorbeeld hoe de connectie tussen die temporale gebieden en het retrosplenium binnen een enkele sessie verbeterde, en hoe diezelfde cliënten zich de volgende sessie aanboden met allerlei emoties die ‘plots’ kwamen bovendrijven. Ook rapporteerden cliënten opvallend te dromen na de sessies. Die onbewuste verwerking, waarvan ik vanuit onderzoek mocht leren dat die vooral plaatsgrijpt op het hier-en-nu gebeuren, bv. door een nieuw taakje of een woordenlijst die net is aangeleerd, kan dus evenzeer gebeuren voor herinneringen die reeds lang zijn opgeslagen en opnieuw worden opgehaald!
Nu ik erover denk brengt me dit terug bij het geheugenonderzoek dat ik tijdens mijn research master heb ondernomen. Hier mocht ik leren dat herinneringen inderdaad tot wel 20 jaar na dato worden geconsolideerd. Ook ben ik op de hoogte van groeiende recente onderzoeken rond reconsolidatie, bijvoorbeeld door mijn voormalig collega Toon de Beukelaar (KU Leuven). Bij reconsolidatie wordt een opgeslagen herinnering terug opgehaald. Tijdens het ophalen van een herinnering wordt deze tijdelijk ‘onstabiel’ en kan zo letterlijk worden veranderd. Een herinnering kan dus veranderen door de manier waarop we er in het hier en nu naar kijken. Dat wil zeggen dat een herinnering wordt gereconstrueerd in functie van onze interpretatie. Het is dus mogelijk om een herinnering aan te passen door extra nieuwe informatie in te planten die eerder niet bestond. Dat is wat wordt begrepen onder ‘false memories’.
Voor mij geeft dit aan dat zelfs de meest traumatische herinneringen opnieuw kunnen worden verwerkt. Met neurotherapie gebeurt dit onder de meest comfortabele omstandigheden, in eerste instantie op een onbewuste manier via dromen. Omdat we deze vroegere herinneringen kunnen verwerken in het hier en nu, tijdens de volwassen leeftijd met diezelfde competenties die we als volwassene hebben verworven, zijn we minder kwetsbaar, hoeven we niet te regresseren naar de kindertijd, en kunnen we gebruik maken van dit vernieuwde sterke volwassennetwerk.
Ik raad nu iedereen deze “droomtherapie” aan!
Iseult
Cliënten met trauma krijgen eveneens ondersteunende begeleiding met oplossingsgerichte, sensorimotorische en hypnotherapie.
