In Jip & Janneke (1/2) schetsten we het ontstaan van een toxische relatie.
In dit deel gaan we aan de slag in de hoop het verhaal een ‘happy ending’ te geven…
Het is duidelijk dat de belevingswereld van Janneke diametraal staat op deze van Jip. Misschien niet in alles, maar wel in iets dat voor hen fundamenteel van belang blijkt: contact. En dat moet worden uitgeklaard.
Je kan Janneke niets verwijten. Het is bijzonder moeilijk om de échte belevingswereld van een ander te doorgronden. Evenals dat je Jip iets kan verwijten. Het is bijzonder moeilijk om het overlevingsinstinct dat habitueel is ingesleten in de hersenen te passeren. Je kan proberen erover te reflecteren, maar wanneer je sterk genoeg wordt getriggerd, al dan niet bewust, schiet je toch in alarm. En dan hebben die “denkhersenen” niets meer te zeggen. Integendeel, het alarm legt ze volledig lam.
Een eerste vereiste is dus transparante communicatie: Eerlijkheid, openheid en kwetsbaarheid durven tonen.
Maar ook dat is geen evidentie. Veel van wat we doen is onbewust of verdrongen om goede redenen. Of is door interactie in de relatie meer en meer verscholen. Het bieden van emotionele veiligheid is dan de voornaamste betrachting.
-maar hoe verkrijg je die?-
Een belangrijke vereiste is ontvankelijkheid. Het onbevooroordeeld openstaan voor de authentieke belevingswereld. Niets negerend, niets veroordelend, wetende dat hoe Jip de dingen ervaart, helemaal anders kan zijn dan hoe Janneke het ziet. Janneke dient zich dus bewust te zijn dat veel van wat ze denkt, doet of voelt verder komt vanuit haar belevingswereld en daarom niets zegt over Jip.
– je kan dus niets automatisch invullen zoals het in je eigen perspectief past?-
– òf niets invullen zodat het in je eigen perspectief zou passen…
-…-
– Ik geef toe… dat is zo goed als onmogelijk. Wie kan er immers voorbij zijn hersenen springen om de eigen invalshoek te overstijgen?-
-…-
-Toch kan het….-
* Het vraagt dat je ervan uit gaat dat je niets weet en dat tegelijkertijd alles, àlles, een goede –functionele- reden heeft die je misschien niet direct begrijpt. En dus nog minder kan veroordelen… Maar die je hoopt te ontdekken.
* Het vraagt dat je denkt: “Waarom…?“
* Het vraagt dat je zegt: “ik wil joù begrijpen en voelen zoals jìj het begrijpt en voelt.
* Het vraagt dat je zelf voorbij gaat aan goed of kwaad -wat niet kan, mag, slecht of immoreel is- … om de ander ervan te verlossen! Er is geen goed of kwaad, er hoeft geen schuld of schaamte te zijn, er is alleen gedrag met gevoel dat is ontstaan met een reden! En dat mag in geen omstandigheden genegeerd, verbloemd of beschuldigd worden. Alleen bekeken en onderzocht.
* En vooral: het vraagt dat je aan de ànder vraagt hoe veiligheid kan worden bekomen; wat ze er voor nodig hebben…
Een tweede vereiste is… die reden! (“Het was nooit jouw fout, nog minder je schuld!!!”)
Die reden bevat een geheugen in de hersenen dat actief gedrag, denken en lichaamsfuncties, stuurt. Dit geheugen bevat een wereld –hel- aan onverwerkte angsten, frustraties, woede, hulpeloosheid, machteloosheid, … die zoals een oude kast dient te worden uitgekuist. Toen de moeder van Jip zijn spontaniteit inperkte door hem naar zijn bord te verwijzen, was dit voor hem in eerste instantie onbegrijpelijk en tegennatuurlijk. Minstens heeft de afwijzing van zijn moeder wanneer hij toch spontaan handelde, sporen nagelaten. Dit verdriet is al jaren in die kast gestockeerd en houdt ondertussen ook nog een heel netwerk aan alarmfuncties actief. Wanneer dit verdriet wordt bevrijd, gevalideerd en verwerkt in een rouwproces, wordt de fysiologische lading ervan eveneens vrijgelaten. Het alarmsysteem wordt hierdoor gereset; gedrag en lichaamsfuncties zullen niet meer door het verleden, maar door eigen reflectief denken en bijgaand gevoel worden bepaald. Jip zal zo gemakkelijker tolereren dat Janneke contact maakt. Janneke zal zo minder in angst schieten wanneer Jip klaarblijkelijk afstand neemt of niet ingaat op haar vraag naar contact.
#begrijp jezelf en je relaties: “Creating Love” (ISBN13: 978-0553373059)Een derde, laatste en noodzakelijke vereiste is de ‘HOW’; de praktische oplossing van hoe het dan verder moet in de toekomst.
Eens er kennis en voeling is met de authentieke beleving van de ander en verdriet is verwerkt, volgt een laatste en beslissende keuze… Tja, die normen staan nog steeds diametraal tegenover elkaar. Maar nu de automatische alarmreactie is afgebroken, kan er bewust over worden nagedacht!
– het is onmogelijk een oplossing te vinden tussen twee tegengestelde normen die niet verzoenbaar zijn in een compromis-
– moeilijk, niet onmogelijk… Wanneer mijn goede vriend ‘IT-architect’ zulk een probleem met twee variabelen wil tackelen in een programmatie, haalt hij er gewoon een derde variabele bij!-
En dit is het cruciale deel… ‘al dan niet contact hebben’ is een norm, zij het er één geworteld in een meer fundamentele gevoelsbasis dan een eenvoudig afgesproken regeltje. Het gaat immers over de dieperliggende waarden van liefde, erkenning, geborgenheid en samenhorigheid en hoe we dit willen beleven.
-ik zeg uitdrukkelijk “willen”-
-?-
-voordien was het nog “moeten” vanuit een geconditioneerde reflex… of vanuit een geautomatiseerde reactie in de toxische relatie van Jip & Janneke-
Dit ‘willen’ zal dus pas duidelijk worden nadat Jip & Janneke zich van die survival angst hebben bevrijd. Ze kunnen elkaar ook dàn maar zien in hun authentieke zijn… en vooral in hun authentieke zelf en wat ze écht nodig hebben om zich geliefd en geborgen te voelen.
En daarin ligt die derde variabele. In hun nieuwe authentieke beleven kunnen ze wèl teruggaan naar de relatie die ze hadden en kijken wanneer ze allebei die liefde, geborgenheid, erkenning en samenhorigheid authentiek ervaarden, zonder dat er van het contact-regeltje sprake was. En vergeet de 3de variabelen niet wanneer ze zich veilig voelden! Als Jip & Janneke daarin voldoende 3de-variabelen vinden, die hen ook nog een algemeen voldaan gevoel van liefde en intimiteit geven, dan hebben ze een kans…
-een kans?-
-tja, ze zullen nog actief die 3de variabelen moeten implementeren tot het gezonde gewoontes zijn geworden. En ze zullen sommige schadelijke variabelen moeten stoppen, afbouwen of omtunen…
Er is echter een voordeel… –
– …-
Die 3de variabelen zijn niet nieuw, maar zijn gezocht in hun gemeenschappelijke verleden (nà openheid, eerlijkheid en authenticiteit)… en dus is het iets dat een grote kans heeft om tot hun hernieuwde relatie te kunnen behoren. Nieuwe gewoonten leren de hersenen immers niet zomaar aan, zeker niet wanneer het van nul start… daarvoor dien je het hele beloningssysteem en dus de hele omgeving te veranderen; dan wordt het Jip & Jippeke en Jan & Janneke. Wanneer echter 3de variabelen die in het verleden al spontaan ontstonden en werden bekrachtigd, actief meer worden geïmplementeerd, kan het alleen maar toenemen in plezierige gewoonten… die authentieke liefde en verbondenheid geven.
Of Jip & Janneke voldoende van die authentieke 3de variabelen vinden om zich ook geliefd en geborgen te weten… laten we aan hen over om uit te vinden.
– Succes! –
– en … hoe los je dat dan op aan tafel bij Jip thuis? –
– euh… met televisie of gezellige muziek? –
– of met voetenwerk onder tafel? 🙂 –
– ow, da’s een goeie! 🙂 –
BrainCTR ondersteunt met het resetten van het alarmsysteem om de survival respons te neutraliseren door rechtstreek via neurotechnieken deze fysiologische spanning te bevrijden. De cliënt gaat hierdoor eveneens door een verwerkingsproces, zonder dat belastende emotionele content bewust hoeft te zijn gekend of beleefd of actief in het verleden dient te worden geplaatst. Tijdens dit proces volgen we aandachtig het rouwproces en het vermogen tot veerkracht op.
Haha. My favorites!
Tja, dat is dus waarom je vooral naar een psycholoog ‘gaat’.
🙂