Plezier met papier

Ik schrijf graag, maar papier is nooit mijn ding geweest. Ik hanteer dagelijks, als één van de last stand, een authentieke vulpen. Zo één met nog inkt uit een pot.

Toch ben ik de wereld onnoemelijk dankbaar om de digitale revolutie. Niet alleen geniet ik van het snel blind tokkelen op een toetsenbord. Ik word steeds vaardiger in automatisatie van processen en administratie. Zo programmeerde ik onze eigen database waarin alle patiëntgegevens en processen voor opvolging van diagnostiek en behandeling kunnen worden vastgelegd. Niet alleen zijn anderen vragende partij; een spinoff met overheidssteun behoort nu ook tot de mogelijkheden.

Ooit was het anders…

Als kind was ik dikwijls afwezig en verstrooid. Vroeg mijn moeder me mijn jas uit te doen, kwam ik gegarandeerd terug met een sjaal. Mijn kamer huisde naast het gebruikelijke meubilair, een piano, mijn dieren (er is heel wat gepasseerd, maar het aquarium was wel een constante) en dikwijls een slagveld aan papier. Boeken, nota’s, cursussen, taken, partituren,… mijn grote kamer kon het allemaal kwijt. Letterlijk.

Ik herinner me niet precies wanneer het is gestart. Maar ik heb nooit anders geweten. Op school vond ik nooit wat ik zocht in mijn bank. En hoewel de dikste boekentas, had ik ook daarin nooit iets bij.

In het zesde studiejaar liet mijn moeder me in de klas zetten bij een strenge non die mijn organisatie wel zou aanpakken. Preken, puntenaftrek, straf… niets hielp. Ze gaf echter niet op. Ze zou me wel leren -Ze had een opdracht te gaan!-. Halfweg het schooljaar gebood ze me op vrijdag tijdens de ochtendspeeltijd in het midden van de speelplaats post te vatten bij mijn boekentas. Ze kwam deze dan daar, voor ieders ogen, zelf persoonlijk omdraaien. Alle goede bedoelingen, vernederingen en tirannie ten spijt, werd het alleen maar erger. Op het einde van het schooljaar werd ik uiteindelijk ziek. Ik draag er vandaag nog steeds de littekens van rond mijn middel.

In het middelbaar probeerde ik het te managen. Een nieuwe school, een nieuw begin. De verschillende lokalen, leerkrachten en vakken deden het echter escaleren. Ik nam nu ook de lege achterste banken in beslag, maar er was nog steeds niets in orde. Mijn rapporten werden alsmaar erger. De leerkrachten ook.

“Hannelore, dat toont nu volledig uw mentaliteit. Een blad vragen aan een ander! (*)”

“Latijn: 8/10 -4: taken niet afgegeven.”

Wist ik maar waar ik al dat papier had gelaten…

Het werd hopeloos en ik gaf op. Mijn agenda bleef leeg. Handtekeningen misten. Ik was aanwezig, dat wel. Dat weet ik omdat ik de school tijdens de speeltijd op stelten zette. – Ik had een “illegaal” schoolspel uitgevonden waar mijn medeleerlingen nogal wat plezier aan beleefden; de schoolorganisatie wat minder-. En om de zoveel tijd werd ik tijdens de lessen bij de directeur geroepen. Eerlijk: ik heb nooit geweten waarom! (behalve het schoolspel dan).

Ik herinner me echter weinig van de klas. Tenzij hoe ik –originele, dat wel- calamiteiten organiseerde om onder toetsen uit te komen en comics tekende, ook van leerkrachten.

hopeloos

(Dit is enkel een extract. In het eerste middelbaar alleen al kreeg ik op mijn rapport zo’n 22 opmerkingen met puntenaftrek)

In het vijfde middelbaar veranderde er iets. Bij aanvang van het nieuwe schooljaar regelde een leerkracht de klasorganisatie voor dat jaar. Nadat twee vrijwilligers werden gekozen voor de modelagenda, verraste ze ons met hetzelfde voor mijn organisatie, alsof het een natuurlijke procedure was. Verschillende vingers gingen de lucht in, twee werden gekozen.

Deze leerlingen kweten zich een heel jaar lang trouw van hun taak. Dikwijls zeiden ze niks, maar organiseerden mijn bank, letten erop wat ik met mijn teruggekregen taak deed, grepen op het laatste in, keken toe hoe ik mijn boekentas maakte, gaven me de nodige boeken aan, namen initiatieven om de dingen gemakkelijker terug te vinden, gebruikten soms briefjes om me te helpen herinneren aan zaken. Ze preekten niet en deden dikwijls niet meer dan organisatie, aanvullen of mijn aandacht vestigen op wat zij deden.

Ik ben deze leerkracht en leerlingen nog steeds dankbaar. Het waren de eersten die begrepen dat ik geen preek voor goed gedrag nodig had, nog minder vernedering of straf, maar hulp bij iets wat ik alleen niet voor elkaar kreeg. Zij namen moeilijkheden weg die mijn organisatie in de weg stonden, namen daarbij in het begin zelf de grote lading over en keken toe bij iedere nieuwe stap die ik maakte. Iedereen in de klas vond het een natuurlijke zaak. Niemand reageerde negatief op deze extra aandacht en steun. Integendeel. Het leek of de klas was opgelucht dat er eindelijk werd ondernomen wat zij al lang hadden willen doen.

Het jaar erop bood ik mezelf als vrijwilliger aan voor de modelagenda. Ik hield mijn nota’s netjes bij. Alles had een plaatsje en ik deed mijn best het te organiseren. Ik geef toe, ik had nog steeds te veel of te weinig bij en de klas sprong nogal eens in, al was het maar omdat ze het vreselijk vonden dat die netjes onderhouden klasseur met nota’s op de trein was achtergebleven. Of ik de verkeerde examens had geleerd omwille van verkeerd genoteerde examendata. De verbeteringen in organisatie waren alleszins opmerkelijk. Daarnaast initieerde ik met Shana, een vriendin op internaat en kind van een gemengd conflictueus huwelijk, een Dag van Verdraagzaamheid, met allerlei activiteiten rond het kennismaken met andere culturen en anders denken. Een dag die mijn dochter vandaag, zoals ondertussen in alle Vlaamse scholen, alle jaren opnieuw beleeft.

Het bleef moeilijk. Ik herinner me mijn eerste universiteitsjaar als een jaar waarin ik meer energie heb gestoken in de organisatie van mijn vakken, dan van alle inhoud ervan. Ook examendata bleef een hardnekkig probleem. Ik ben dan ook het faculteitssecretariaat dankbaar voor alle spontane hulp.

Doch, naast de –blijvende- zin om mezelf te ontwikkelen, ging ik ook spontaan het gevecht aan met papier. Ik besloot dat ik de beste kans had, wanneer ik zou inzetten op “GEEN!”. Sindsdien probeer ik alles zoveel mogelijk digitaal te automatiseren in de meest efficiënte vorm. Ik leerde er talloze vaardigheden voor, zoals snel blind typen, vlugge inzichten in de capaciteiten van software & interfaces. Ik kreeg zelfs plezier in het zoeken, vastleggen en stroomlijnen van deze processen.

Als zelfstandige bieden instellingen me wel de nodige uitdaging en kom ik niet helemaal onder hun papierslag uit. En ja, ik laat me dan graag bijstaan vòòr de schaduw van het verleden me opnieuw inhaalt… En terwijl ik mijn cliënten help met hun hersenspinsels, kijken zij graag een oogje toe wanneer ik voor hen een afspraak inboek: staat de 13e om 10u nu plots in oktober na de middag ingepland? –oeps-

Eén slimme leerkracht en twee toegewijde leerlingen waren er nodig om de negatieve spiraal terug opwaarts te keren. Hun acties bestonden uit begrip, stille steun en stap-voor-stap hulp. Ze namen de negatieve emoties van alle opgelopen straf en toekomstige represailles weg, waardoor vermijdingsgedrag spontaan uitdoofde. Ik kreeg opnieuw zin in leren en vond de intrinsieke motivatie om het gevecht zelf aan te gaan. Sterker, ik ontwikkelde nieuwe expertises die niet alleen mezelf, maar ook anderen dienen.

En beleef nu plezier met papier… aan de muur:

“Geluk 1” & “Geluk 2” – handgeschept papier – b.P.

(*) Nathalie, een klasgenootje, schreef het later zo: “Hannelore is iemand met eigen theorieën, die meestal ook wel kloppen, maar ook iemand zonder eigen papier.”

Met dank aan Luc, voor het verfijnen van mijn programmaties en aan Iseult en Evi, mijn medeleerlingen vandaag…